गजल

तर्साउने हो त्यी ठालुहरूले भुकेर कतिञ्जेल
अनि बाँच्ने हामी चाहीं झुकेर कतिञ्जेल।

रगत पसिना त हाम्रै हो बजेट यो देशको
अब ढाँटी खाने तिनले लुकेर कतिञ्जेल।

मोटा जुका समाजका गर्छन दमन चुस्दै रगत
पीडा सहने हो भोकभोकै सुकेर कतिञ्जेल।

एउटा निभ्ला, दुईटा निभ्ला तर जल्नेछन् जल्हादहरू
यी हाम्रा बिचारका राँकोहरू फुकेर कतिञ्जेल।

जहाँ अन्याय त्यहाँ प्रतिरोध चाहे मृत्यु स्वीकार्य
खोज्ने हो हामी न्याय यहाँ ढुकेर कतिञ्जेल।

नेपाली कविता – मिलाप कि विलाप

नरोक वेग जाउ है झकेर सान तेजको
नराख रात फाल है शोभा भएन देशको
तलै छ देश मासमा झनै त भाँसिंदै गयो
झनै यो रात लम्बिए यो देश नासिँदै गयो
कुरा चपाउँदै गए मिलाप हुन्न जान यो
छ भित्र दाग केही भने विलाप जान्न जान यो
नजिस्क निस्क रात भो नेपाल तातिंदै उठोस्
हरेक हात हातमा मसाल सल्किंदै बलोस्
न नाम होस् निसान होस् यो काल तन्त्रको कतै
नराख राख्नु हुन्न यो बेकाम तन्त्र यो कतै
समस्त विश्वले बोल्यो दबेर हुन्न जान यो
सचेत युगले बोल्यो पुजेर हुन्न जान यो
चमक्क चम्किंदै बढ लमक्क लम्किंदै बढ
टलक्क टल्किँदै बढ गड्याङ गर्जिदै बढ
बेला गएछ पर्खिदा कुरा सुनेर तर्सिंदा
यो देश नासिंदै गयो सुनेर बाघ गर्जिदा
मिलाउ देश तेज लौ हरेक रक्त धारमा
यो देश झन्किंदै भननन् तार तरमा
टलक्क टल्किए छुरा सुनिन्न् जालोका कुरा
भाषा बोलेर के भयो सुनिन्न पातको कुरा
हरेक कान कानमा स्वतन्त्रता सुनाउ है
हरेक धुन धुनमा स्वतन्त्रता बजाउ है
लमक्क देश लम्कियो सुनेन छट्टुका कुरा
नसुन्न मिल्छ जान है यो बाँजतन्त्रका कुरा
इमान मासिंदै गयो यो देश भासिंदै गयो
विमान फैलिंदै गयो यो देश ताछिंदै गयो
बेहोसमा छ देश यो चुसेर बाजतन्त्रले
नशा फोरेछ देशको हराम बाजतन्त्रले
गरेर नक्कली कुरा यो देश लुट्न पल्कियो
नरोक बढ्छ जान्छ यो समस्त देश सल्कियो
हिमाल फाँट लम्किएर यो बाज तन्त्र थर्कियो
गरेर जोड हान है यो बाज तन्त्र चर्कियो
बोलेर मात्र हुन्न है पोलेर फाल्नु पर्छ यो
पिलो समान चर्कियो खोलेर फाल्नुपर्छ यो
छ आँटभित्र डर भने पखाली आउ लौ छिटो
अझै छ भित्र तुष भने मेटाई आउ लौ छिटो
नगर्नु बातका कुरा धोका हजार भई दियो
समस्त बार फाल है भनेर देश लम्कियो
नछेक जान्छ बढ्छ यो जितेर मात्र फिर्छ यो
यो बाज तन्त्र उल्टियो यो लोकतन्त्र दिन्छ यो

नेपाली कविता – प्रश्न तिमीलाई

अमिट ती जड्डे खम्बा ढलिसके पछि,
नेपालकोसीमा खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी,?
शत्रुमित्र छुट्याउने भावना नै मरे पछि,
कुन मित्रको खोजी गर्दै हि्रड्ने गर्छौ तिमी?

नेपालको भूमिमा विदेशी भित्र्याएपछि
रगतको नाता खोज्दै कहाँ जान्छौं तिमी?
आफ्नी आमा रूवाएर अरूलाई हसाँएपछि
आमाका स्नेह खोज्ने कहाँ जान्छौं तिमी?

बहिनीको इज्जतलाई दुष्टले लुटेपछि,
कुन दाजुको परिचय दिंदै हिड्नै गर्छौ तिमी?
रामको अग्नी परीक्षामा सीताहरू जलेपछि,
आदर्श नारी खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी?

एसियाको ज्योति निभी अन्धकार छाएपछि,
गौतमबुद्ध खोज्नलाई कहाँ जान्छौं तिमी?
पासाङ जस्ता नारीलाई हिउँ पैरोले पुरेपछि,
सगरमाथा शिर खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी?

शिरिषको फूललाई शिरोटोले खाए पछि,
पारिजात खोज्नलाई कहाँ जान्छौं तिमी?
शहिदको रगतको व्यअर्थ आएपछि
नेपाली सपुत खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी?

पहाड, पर्वत, हिमाल तराई टुक्रिएपछि,
अखण्ड नेपाल खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी?
नेपालको भूमिमाथि विदेशीले परेड खेलेपछि,
नेपालीको गौरव खोज्न कहाँ जान्छौं तिमी?

सप्तरंगी इन्द्रेणीको नौ रंग बोकेपछि
नौ रंगको कदर गर्न कहाँ जान्छौं तिमी?
विस्तारवादको भैमरिमा तराई, पहाड परेपछि,
कालापानी सुस्तालाई कहाँ खोज्छौं तिमी?

साम्राज्यवादी अमेरिकाले नेपालले खाएपछि,
इतिहासको पाना पल्टाइ के खोज्ने छौ तिमी?
हराभरा जमिनहरू मरूभूमि भएपछि,
कुन नेपालको निर्माण गर्दै हिंड्ने गछौं तिमी?

गरीब मजदूर जनताहरू भोकले मरेपछि
कुन सर्वहाराको मुक्ति गर्दै हिंड्ने गर्छौ तिमी?
बन्द हड्ताल दिउसै कर्फु लागेपछि,
गणतन्त्र नेपाल भनि के चिनाउँछौं तिमी?

कथा – सहिदकी छोरी

बेचयनपुरकी निर्झरीलाई पितृ उत्रन्छ। हल्लाले चारभञ्ज्याङ खायो। निर्झरी २९ वर्षीया एकल महिला हुन्। उनी एकल महिला हुनुको दुर्भाग्य एकल होइन, आमदुर्भाग्य हो। देश, काल, परििस्थति र परम्पराको प्रतिविम्ब हो। यो प्रतिविम्बलाई मात्र कोट्याउनु मूर्खतापूर्ण हुन्छ। किनभने, वस्तु र वास्तविकता कतै पर छ। सुरुसुरुमा निर्झरी काम्दै बर्बराउन थालिन्। गाउँलेले उनलाई बोक्सी भने। घर-परविारले यातना दियो। तर, उनको बेलाबेला काम्ने र बर्बराउने कार्य निरन्तर नै रह्यो।

एक दिन उनलाई ठूलाघरे जिम्मावालको मृतात्मा उत्रियो। जिम्मावाल खसेको त्यस्तै आठ-दस वर्ष मात्रै भएको थियो। जिम्मावालका छोरा-नाति गाउँको सारा सम्पत्ति बेचेर सहर पस्ने तरखर गर्दै थिए। गाउँ छाड्नु केही दिनअघि उनीहरूले गाउँलेलाई भोज खुवाए। भोज खाँदाखाँदै निर्झरीलाई पितृ उत्रियो ‘म ठूलाघरे जिम्मावाल हुँ। आफ्ना सन्तानदेखि म खुसी नै छु। सबैले उन्नति गरेकै छन्। तर, थातथलोलाई यसरी चटक्कै छाडेर जान नहुने थियो। ठीक छ, तिमीहरूको खुसी गर ! शाखा-सन्तानको खुसी नै पितृको खुसी हो। जानुअघि हाम्रा नाममा बर-पीपलको चौतारी बनाएर जानू, हाम्रो आत्मा बिसाउने स्थान होस्। अँ, मैले धेरथोर जालझेल गरी दीनदुःखीका जग्गा-जमिन खाएको थिएँ। उनीहरूलाई नै हकदाबी गर्न लगाएर फिर्ता दिनू। माथि कालिकाको मन्दिरमा पित्तलको मूर्ति छ। त्यहाँको सुनको मूर्ति मैले ल्याएको थिएँ। त्यसलाई तिमीहरूले सहर लगेर बेच्ने कुरा गर्दै छौ। त्यसो नगर ! त्यस मूर्तिलाई कालिकाको मन्दिरमै पुनःस्थापना गर्नू। यति गर्‍यौ भने मेरो आत्माले शान्ति पाउनेछ।’ यसपछि निर्झरीको घरमा पितृ बोलाउन आउनेको घुइँचो लाग्न थाल्यो।

खखख

यता, पालुवाटारका शिवशंकर पहाडी चुनाव लड्ने भए। उनका पिता रामभक्त पहाडी प्रधानपञ्च थिए। त्यसैले पनि ०४६ सालको परिवर्तनदेखि नै जिल्ला, क्षेत्रमा शिवशंकरको उत्पातै नेतागिरी चल्छ। शिवशंकर पहाडीको व्यक्तित्व पहाडजस्तै छ। अग्लो कद। लामो कपाल, लामै दाह्री-जुंगा -पहिले कालो, अहिले सेतो)। सानोतिनो सभा/भेलाका लागि माइक नै नचाहिने ठूलो आवाज। साम, दाम, दण्ड, भेदको खेल बुझेका। एक प्रकारले उनी राजसी ठाँटका देखिन्छन्। आफ्नो जिल्ला, क्षेत्र हुँदै सिंहदरबारसम्म छिरेर टेबल ठटाएपछि सानोतिनो बजेट-कार्यक्रम उनको क्षेत्र-पोल्टोमा पुग्नैपर्छ।

दुर्भाग्य भनौँ, उनको पदीय हैसियत गाविस अध्यक्षभन्दा माथि छैन। सांसदका लागि उम्मेदवार हुन पनि पाएका थिएनन्। सांसद बन्ने रहरमा उनले थुप्रै सम्पत्ति सिध्याए। बाबुको देहान्तपछि आमा बिरामी परिन्। नेपाली र भारतीय डाक्टरसम्मले रोग पत्ता नलगाईकनै आमाको पनि निधन भयो, ९० वर्षको उमेरमा। आमालाई सांसद भएर देखाउने उनको रहर अधुरै रह्यो।

विगत १२ वर्षदेखि शिवशंकर बढी नै धार्मिक भएका छन्। मातापिताको चिरशान्तिका लागि उनी हरेक बिहान पूजापाठ गर्छन्। ०६४ सालको संविधानसभा चुनावका लागि पार्टीले शिवशंकरलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गर्‍यो। तर, उनले मधेसबाट चुनाव लड्नुपथ्र्यो। पहाडीले मधेसबाट चुनाव जित्नु चानचुने कुरा थिएन। पछिल्लो समय मधेसमा एकसे एक स्थानीय नेताको प्रभाव बढ्दो थियो। मधेसी जनताले पनि पहाडी नेताबाट आफूहरूको परविर्तन नहुने बुझेका थिए।

शिवशंकर पहाडीलाई चिन्ता पर्‍यो, चुनाव कसरी जित्ने?

उनकी श्रीमती पार्वतीदेवीले युक्ति दिइन्, ‘हामीले पनि पितृ बोलाएर बुझौँ, उहाँहरूको आत्मालाई कस्तो छ? अनि, यो चुनाव लड्नु उचित छ/छैन? शुभकार्यमा पितृलाई सम्झनु रामै्र हुन्छ।’ ‘कुरा ठीकै हो।’ शिवशंकर पितृ बोलाउन बेचयनपुर पुगे। उनले पहिले आमाको आत्मालाई बोलाउने निर्णय गरे।

निर्झरीलाई पितृ उत्रियो, ‘छोरा ! तैंले हाम्रो आत्मशान्तिका लागि पूजापाठ गर्दै आएको छस्। म तँदेखि खुसी नै छु। आफ्नो थातथलोमा बाटो-घाटो, बिजुली ल्याएको छस्। स्कुल-क्याम्पस खोलेर गाउँको विकास गरेको छस्। सबै राम्रै गरेको छस्। तर, गाउँका कति गरबि, भूमिहीन जनतालाई तैंले गरेको विकास कागलाई पाकेको बेल बनेको छ। उनीहरूलाई बाँच्न झनै कठिन भएको छ। उनीहरूले बोक्ने भारी पनि गाडीले खोसेको छ। उनीहरूले गर्ने काम मेसिनले गर्न थालेको छ। घरदैलोको स्कुल-क्याम्पस पनि उनीहरूलाई बिरानो बनेको छ। अब तैंले चुनाव जितेर ती दीनदुःखी जनतालाई पनि उन्नति पथमा हिँडाउनुपर्छ।’

‘आमा, मैले कसरी चुनाव जित्न सक्छु?’

निर्झरीको जवाफ आयो, ‘पारि दुःखीनगरमा एउटी आमिश्रा नाम गरेकी कन्या छे। त्यस कन्याको बायाँ आँखाबाट झरेको हर्षाश्रु पिउनू, तैँले अवश्य चुनाव जित्नेछस्।’

खखख

आमिश्रा सहिद परिवारकी छोरी रहिछन्। पिता सहिद भएपछि उनको परिवार ठूलो दुःखमा परेको रहेछ। शिवशंकरले त्यो सहिद परिवारलाई सहयोग गरे। आमिश्रालाई छात्रावासमा राखेर पढाउने व्यवस्था मिलाए। आमिश्राको रेखदेखका लागि एउटी महिला खटाएका थिए। ती महिलालाई गोप्य निर्देशन थियो, आमिश्राको हर्षाश्रु कुनै भाँडामा संकलन गर्नू।

आमिश्राले धेरैपटक आँसु खसाइन्। देशको अवस्था पनि जनता रुवाउने नै थियो। आमिश्राले हर्ष या विस्मात् कुन अवस्थामा आँसु झारनि् भन्ने ती सुसारेले खुट्याउन सकिनन्। अर्कोतिर, आमिश्राको प्रत्येक आँसु विपक्षी उम्मेदवारलाई बेच्न एउटा गिरोह नै लागेको थियो। धेरै दिन बित्यो। शिवशंकरले आमिश्राको हर्षाश्रु पिउन पाएनन्। उनले शंका गरे। त्यसपछि आमिश्राकी सुसारे महिलालाई नै हटाए। र, नौवर्षे आगम नाम गरेको एक बालकलाई खटाए।

आगम टुहुरो थियो, सहरको सडकबालक। ऊ कहाँबाट सडकमा आइपुग्यो, उसैलाई थाहा थिएन। तर, शिवशंकरलाई थाहा थियो, कुनै पनि काम दीनदुःखी वा असहायले इमानदारीपूर्वक गर्छन्। शिवशंकरले उसलाई सडकबाट उठाएर आगम नाम दिए। गाँस-बास दिए। काम पनि दिए। उसको काम आमिश्रासँगै खेल्नु, आमिश्रा खुसीले रोएका बेला आँसु संकलन गर्नु।

आगम र आमिश्रा सँगै खेल्थे। आगम आमिश्राभन्दा थोरै जेठो थियो। एक दिन आगमले सोध्यो, ‘आमिश्रा, के गर्दा तिमी धेरै खुसी हुन्छ्यौ?’

‘गाउँमा मेरा धेरै साथी छन्। तिनीहरू स्कुल पढ्दैनन्। तिनीहरूसँग खेल्न, पढ्न पाएदेखि म कत्ति खुसी हुन्थेँ,’ आमिश्राले भनिन्।

‘म तिम्रा साथीहरूलाई बोलाउन जान्छु। उनीहरूलाई पनि यहीँ तिमीसँगै पढाउने। उनीहरू यहाँ तिमीसँगै बस्न पाएनन् भने तिमी पनि नबस। घरमा गएर आफ्ना साथीसँग खेल, हाँस !’

आगमका कुराले आमिश्रा निकै खुसी भइन्। उनी उफ्रेर आगमको अँगालोमा बेरिन् र हर्षाश्रु झारनि्। उनको बायाँ आँखाबाट खसेको आँसु आगमको मुखमा पर्‍यो। त्यही दिन आमिश्राका साथी बोलाउन गएको आगम फेरि फर्केन।

खखख

सात वर्ष बित्यो।

मधेसमा आफ्नो कुनै जोर नचल्ने देखेपछि शिवशंकरले उम्मेदवारी नै फिर्ता लिएका थिए। उनले आमिश्रालाई पनि घर पठाए। संविधानसभाको चुनाव भयो। तर, संविधान बन्न सकेन। दोस्रो संविधानसभाको चुनाव गरी संविधान बनाउनका लागि जनता आन्दोलनमा उत्रिए। आन्दोलनकारी युवा नागरकि मञ्चमा गएर परविर्तनका कविता-गीत सुनाउथे, भाषण दिन्थे।

यसैबीच, एक करबि १६ वर्षे बालक मञ्चमा गएर आमिश्राको आँसुको कथा सुनायो। ऊ आगामी चुनाव जित्ने निश्चित भएको नेताजस्तै बोलिरहेको थियो। यही बेला मञ्चमै उसको छातीमा गोली वषिर्यो। आन्दोलनकारी भागाभाग भए।

भोलिपल्ट त्यस युवकको शवलाई नागरकिका तर्फबाट भव्य अभिनन्दन गरियो। रेडियो, टेलिभिजन, पत्रपत्रिकादेखि सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा युवककै समाचारले स्थान पायो। त्यो पार्थिव शरीर आगमको थियो। आगमको पार्थिव शरीरलाई श्रद्धाञ्जलि दिन जनता उर्लिएर आएका थिए। ‘आगमलाई सहिद घोषणा गर्, घटना छानबिन गरी हत्यारालाई कारबाही गर,’ जनताले नाराबाजी गररिहेका थिए।

आगमको शवमाथि श्रद्धाको फूल चढाउन आमिश्रा आइपुगिन्। त्यहाँ आमिश्रालाई कसैले चिनेका थिएनन्। सात वर्षअघि साथी बोलाउन गएको साथी आगमको शव, फूलैफूलले छोपिएको थियो। आमिश्राले आगमको पार्थिव शरीरलाई धेरै बेर हेर्न सकिनन्। आँखा बन्द गरेर श्रद्धाको फूल चढाइन्। र, श्रद्धाञ्जलि दिन आउनेहरूतिर आँखा दौडाइन्। जनसागर उनको आँखामा अटाएन। उनी हर्षले रोइन्। यसपालि भने बायाँ आँखाबाट खसेको आँसु उनकै मुखमा पर्‍यो ।

Effects of Smoking While Pregnant

During a pregnancy there are many choices to be made and smoking should not be one of them. Smoking while pregnant can cause major effects before the birth of the child and also in the child’s future. Here are a few effects before the actual birth of the child: 1) Cigarettes contains a large number of chemicals that harm unborn babies. 2) Smoking raises the levels of carbon monoxide in your bloodstream. This gives less oxygen for baby. 3) Nicotine tightens the blood vessels, meaning the oxygen is passed over less effectively to the baby 4) Miscarriage or stillborn.

The risk of Sudden Infant Death Syndrome triples if the mother has smoked during pregnancy. “It is estimated that twenty-five percent of expectant mothers in the U.S. smoke throughout their pregnancies. According to a report from the Surgeon General, twenty percent of low birth weight births, either percent of preterm deliveries and five percent of all perinatal could be prevented by eliminating smoking during pregnancy.”

Not only can smoking cause considerable damage to the unborn baby, but it could affect the baby later in life. Smoking increases the chances of the baby having birth defects. For example, the child might develop severe brain damage. The baby also might be considerably light in weight. All these outcomes are extremely negative and can cause guilt.

Another thing that should be taken into consideration is secondhand smoke. Even though the smoking is not being done firsthand, there is still a big risk. Side effects of secondhand smoke are ear infections, colds, and damage to the lungs. And even though it is not definite that complications during pregnancy might not occur, the chance of putting a child at risk for the sake of smoking a cigarette should not be taken.

Women are more likely to stop smoking during pregnancy than at other times in their lives. Programs that encourage women to stop smoking before, during, and after pregnancy deserve high priority for two reasons: during pregnancy women are highly motivated to stop smoking, and they still have many remaining years of potential life.

नेपाली कविता – देउता

कस्तो हुन्थ्यो होला
मस्जिदबाट अल्लाह निक्लिएर
मेरा प्रश्नको जवाफ दिए ।
म सोध्ने थिएँ
शिर काटिएका र गोली खाएका
मेरा दाजुभाइको कसूर ।
कस्तो हुन्थ्यो होला
चर्चबाट जिसस निक्लिएर
मलाई हेरिदिए
म सोध्ने थिएँ
इरान र अफगानिस्तानको मैदानमा
कसले जिते र कसले हार भनेर ।
कस्तो हुन्थ्यो होला
मन्दिरबाट शिव निक्लिएर
मेरा अगाडि आइदिए
म सोध्ने थिएँ
नेपाली धर्तीमा
आफुलाई आहुति दिने
हजारौं शहिदहरुको
इच्छा के थियो भनेर
कस्तो हुन्थ्यो होला
सबै देवताहरु
आ-आफ्नो शयनकक्षबाट उठेर
धर्तीमा पाइला टेकिदिए
म खुशीले पागल हुने थिएँ
किनकि मैले आजसम्म
देउता देखेकै छैन ।

गजल

सधैभरी दलितलाई नै अत्याचारमा झान्छौ कित
दलितकै पसिनामा मिठो माम खान्छौ कित

आखिर फरक कहाँ देख्यौ तिरस्कार घृणा गछौ
पशुसरी दलितलाई सधैभरी मान्छौ कित

आफै अघि जान खोज्छौ सबैलाई पछि फाल्दै
कोही अघि जान खोज्दा बीचा खुट्टा तान्छौ कित

जसले धुलो मैलो नभनेर यो धर्तीलाई सिगार्दछ
जसले रगतको पानी पार्छ त्यही अछुत गन्छौ कित

पाटीपौवा धारामन्दिर सार्वजनिक हुँदा पिन
समानताको हक खोज्ने मुीहरु बान्छौ कित

आफ्नै नंग्रा खियाउन अब आफ्नो पेट भर्नलाई
हाम्रो खुन चुसेर दलितकै मेहनतमा सारा जीवन धान्छौ कित

मान्छे-मान्छे सबै एउटै सानो ठूलो छैन यहाँ
छोड अब भेदभाव गर्न अछुतको बाँण हान्छौ कित

नेपाली कविता – चुनाव र चटक

खोलाहरु उल्टा बगेर

हिमालको जरामा थिग्रदैछन

झरेका पातहरु फेरि

हाँगा खोज्दै हिंडेका छन्

तर मध्यदिन, चमकन्न सूर्य

बस्ती अँध्यारोको अँध्यारै छ

अँध्यारै पर्दा हालेर

अँध्यारैमा आज–

फेरि एउटा चटक शुरु होला जस्तो छ ।

दुई शताव्दी खर्लप्पै निलेर

मध्ययुगबाट एक सिँढी उक्लन नसकेको बस्तीमा

लोडसेडिङ, बिश्वबैंक र एडीवीको

विकासे ऋणको भारीको खातमा उक्लिएर

विकासको फेहरिस्त प्रस्तुत गर्न

एकटोली चटकेहरु

गाँउ पस्दैछन चुनाव बोकेर !

अव फेरि

एउटा चटक शुरु होलाजस्तो छ

चमकदार, वजनदार, दार्शनिक र नयाँ नेपाल झल्कने

घोषणापत्र लोकार्पण र वाचनसँगै

ईन्द्रजालको नाईकेको नेतृत्वमा ।।

थाकेको वस्ती –

उज्यालो कुरेर अँध्यारैमा निदाएको वेला

चटकेहरु चोर्नेछन मनग्गे भोटहरु

र, उज्यालो भैनसक्दै वेचेर लिलामीमा

छिरिसक्नेछन नयाँ बानेश्वर, सिंहदरवार र बालुवाटारका गेटभित्र

र, ढुक्कसँग निदाउनेछन……………….बर्षसम्म

अर्को चटक तयार नभइञ्जेलसम्म ।।।

फेरि एउटा चटक शुरु होलाजस्तो छ

आज क्याविनेट बस्दैछ

निर्वाचन घोषणा गर्न

केन्द्रीय समिति बस्दैछ

रिहर्सल गर्न ।।।।

नेपाली कविता – म दिपेन्द्र बिर बिक्रम शाह

अचानक आज राती मेरा राजकुमार आए
आफुलाइ लागेको सवै कुरा मलाइ बताए
भन्छन मैले नै मेरो परिवार मारें रे
भन्छन आफै मेरा हजुर बुवा मरे रे
त्यो कदापी होइन हुदै होइन
यो त मति भ्रष्ट आफन्तकै खेल हो
त्यस्मा छिमेकीको स्वार्थको मेल हो
मेरा हजुर बुबा महेन्द्र सच्चा देश भक्त थिए।
मित्र राष्ट चीनको अत्यन्त मित्र बन्दै गए।
त्यो मित्रतालाइ देखी नसहने अर्को मित्रले
एकाएक मेरो देशमा नंग्रा गाडन थाल्यो।
राजसंस्थाको बिरुद्धमा नेता भाड्न थाल्यो।
एक बिरो पानमा बिक्री हुने नेताहरु
एकाएक प्रजातन्त्रबादी र गणतन्त्रबादी भए
देशको अमुल्य सम्पदा सुम्पिदै गए।
गान्धीका अबशेषहरुले घ्रृणीत खेल खेले
नेपालीले असैहय दुख दर्द मात्र भुले
मेरा हुजर बुबालाइ सिकार खेल्ने भने
सुनौलीबाट हत्याराहरु चितावनमा हुले।
काठमान्डौमा अशम्भव देखेर तराइमा झारे
त्यही गोली हानी जंगल भित्र महेन्द्रलाइ मारे।
घरकै दुष्टलाइ आफनो बहसमा पारे
मुटुको ब्याथाले मरेको भनेर प्रचार प्रशार गरे
त्यो होइन र का एजेन्टले मारेका थिए।
नेपालको अस्तित्व संकटमा पारेका थिए।
किनकी आफनो माटोमा आंच आउन दिएनन्
सर्वभौकिताको रक्षा गर्ने स्वार्थमा बिकेनन्
अनी मेरा बाबाले पनि त्यही स्वाभीमान अंगाले
कालापानी र सूस्ताको बिरुद्धमा बोले।
त्यही भएर मेरी आमालाइ पम्फा देवी बनाए
हुने नहुने लान्छना लगाएर भ्रम सृजना गरे।
एक कौडीका नेतलाइ प्रशिक्षण दिए
रामराजा प्रशादलाइ बम बोकाएर आक्रमण गरे
त्यति बेला देखी मेरा बाबालाइ मार्न खोजे
किन कि बाबाले पनि चीनसंग समधुर सम्बन्ध बढाए।
त्यही कारण आपसमा नेता लडाए ।
मलाइ थाहा छ हामीलाइ कस्ले मारेका
त्यो बेलाको प्रधानमन्त्रिको अनुमति लिएर
दरबारमा राती प्रवेश गरेका थिए।
देशमा कालो माकुरको जालो बुने
मेरा आफन्त भनाउदाले साथ दिए
हत्याराहरु राती हेलिकप्टरमा आए
मेरो मुहारसंग मिल्ने मुकुन्डो लगाए
अनी पहिले मलाइ मेरो कोठामा मारे।
अनी भटाभट मेरै परिवारलाइ मात्र छानी छानी मारे।
कस्तो अचम्म म मरे पछि पनि मेरो परिवार मार्न सक्छु
सव सरासर सनियोजित षडेन्त्र हो।
हामी त सिद्धियौ हाम्रो राजसंस्था पनि सिद्धयो
तर मलाइ पिर छ कतै देश पनि सिद्धिन्छ की भनेर
किन की नेताहरु दरबार जानु भन्दा त
आजकाल लैनचौर जान बढी रुचाउछन।
स्वयत्त राज्यको माग गर्दै कुरिल्न्छन इसारामा
दिमाग र मन पनि उतैबाट भरेर सदन पुग्छन।
देशमा अस्थिरता भए पछि सिमा च्यापिदै आएकोछ।
पुर्वको टिस्टा देखी पस्चिम किल्ला काकडा
क्वाप्प खाएको स्याद अझै बाकी छ उस्मा
नेताहरु दिल्ली ढौडनु त्यसैको पुर्व अभ्यास हो।
सिक्किमीकरणको यो आन्तरिक सूरुयात हो।
पिसाव फेर्दा पनि उसैलाइ सोध्न जान्छन
राष्टियता त के होर जनता क हुन र
यि चोर नेता भन्दा त मरिचमान देश भक्त हुन।
छिमेकीले नुन तेल नदिदा पनी हार खाएनन।
तर उसैको साहारामा पन्चायत पनी ढाले।
खै त सुनौलो प्रजातन्त्र देशमा आएको
शत्ताको खिचातानी र जनताको बिजोग हो
मात्र जनयुद्ध आयो हतियार पठायो
तर उसैका लठैतहरु जनयुद्ध लडेर हजारौ मारे
देशमा शान्तीको लिलामी गरे।
समभावनाका ढोकाहरु बन्द गरे।
अनी हिमाल देखी नदी नाला
लुम्बिनीका इतिहासिक इटाहरु चडाए
बुद्धका अमुल्य सम्मपदा पनि चोर्न दिए
तर दोस राजसंस्थालाइ लगाए
किनकी बुद्धलाइ बिक्री गरे नेताले
सम्मपदा बन्दगीमा राखे नेताले
नेता र बेश्यको भर हुन्न भन्थे
तर बेश्य भन्दा नेता मुन गद्धार भए
हेर जनताहरु बिगतलाइ केलाउ
भाइ भाइमा काटमार गराउने को हो
निस्वार्थमा स्वार्थ मिलाउने पापी को हो
चिन चाहे गान्धीका अनुयायी हुन।
चाहे लेलिनका अनुयायी हन।
चाहे माओका अनुयाही हुन
यी सव देशको सर्वभौक्तिको
बिला लागाउनेहरु मात्र हुन।
अन्तमा जनतालाइ गुमराहमा पारी
शहिद बनाउनेहरु हुन।
अहिले देशले भोगेको संकट हुदा
हेर त कस्को चलखेल बढेको छ।
को उस्को भत्ता भएर को कुर्लेको छ।
जाती जातीमा लडाउनेहरु
पार्टी पार्टीमा फुटाउनेहरु
यी कुतत्वले देश खाइ सके
अरुले सवै सार पाइ सके
ए जनता हो म मरे पनि हामी मरिए पनि
र एतिहासिक राजसंस्था ओझेल परे पिन
म अझै तिम्रै दिलको सिहांसनमा छु।
तिमीले हामीलाइ माया गर या नगर
तर यि दही चिउरेनेतालाइ चिन।
सुन्दर भबिस्यको भागबन्डा लगाउनेलाइ चिन
गुरु दक्षिणामा देश भेटि चढाएर
दिल्लीलाइ काठमान्डौ सम्म झिकाउने छन।
त्यतिखेर तिम्रो अस्तित्व थाहा हुन्छ।
किन छिमेकीहरुलाइ कम्जोर बनाउदैछ।
श्रीलंक्का युद्धको आगोमा जलेका छ।
भुटान अपहरणमा परिसकेको छ।
सिक्किम आफैमा गाभी सकेको छ।
त्यही भएर नेताहरु को भर नपर
आफनो देशको रक्षा आफैले गर
यि गनतन्त्रबादीहरु पनि उसैको मानो खाएका छन
यि प्रजातन्त्रबादीहरु पनि उसैको इसारामा नाच्छन।
देश दशगजामा मिचिदै जंगे पिलरहरु हराउदाको
पिंजडामा आर्तनाद गरि रहेको छ।
देश बचाउ सान्ती स्थापना गर
दक्षिणी सिमानामा आफै जंगे पिलर बन
आफैले आफनो थैली बन्द गर
आज कयौ देशबासी विस्तापित भए
तर दक्षिणबाट आएर उनै स्थापित भए
हामीले हाम्रो देश बचाउनु पर्छ
हामीले हाम्रो अस्तित्व बचाउनु पर्छ
नेताहरुलाइ खुलामन्चमा मुन्डयाउ
म दीपेन्द्र वीर बिक्रम शाह
फेरी आउने छ तिम्रो राजा हुन।
कसैको दास हुनु भन्दा रैती हुनू जाती
किनकी रैती हुदा देश पनी संगै हुन्छ।
तर दास हुदा देशको इतिहास मात्र रहन्छ।

नेपाली कविता – न अमेरिकन भए न नेपाली भए

कुर्सीको मोह हुनेहरु अध्यक्ष भए

बचेका खुचेका सबै उपाध्यक्ष भए

पैसा पैसा भन्ने कोषाध्यक्ष भए

कुनै न कुनै पदका दक्ष भए

न अमेरिकन भए न नेपाली भए

एउटा न एउटा संस्था खोली भए

घुमाउन जान्ने महासचिव भए

समाएर तान्ने सचिव भए

छाती फुलाउन मन लाग्ने सल्लाहकार भए

पद नभेट्नेहरु सबै हल्लाकार भए

न अमेरिकन भए न नेपाली भए

सकेसम्म दाउपेच चाली भए

चेसका गोटीजस्ता सदस्य भए

संघसंस्था नओड्ने अदृश्य भए

जताततै मुन्टो घुसाउने पदेन भए

जसरी पनि घुस्न खोज्ने जेनतेन भए

न अमेरिकन भए न नेपाली भए

पहिले नभेट्ने बल्ल यसपाली भए

नेपाली कविता – मलाई डि भि परेछ

बा मलाई डि भि परेछ

अब ,

खोरिया बन्धकी राख्नु पर्छ

टारी खेत बिक्री गर्नु पर्छ

आमाको-

नाकको फुली

कानको ढुङग्री

गलाको तिलहरी

गोठको भैंसी

आमाले पेवा पालेको खसी

हल गोरु

गहुतको लागि पालेको सानो बाच्छी

सबै सबै बेच्दै गर्नु बा

मलाई डि भि परेछ

यतिले मात्रै पुग्दैन बा

ओखतीमुलोको लागि साचेको पैसा

झिक्दै गर्नु

हजुरआमाले जम्मा गरेका पुराना सिक्का

साट्दै गर्नु

अनी गर्वका साथ सबैलाई भन्दै गर्नु बा

मेरो छोरो डि भि मा अम्रिका जादै छ

देश नफर्कने गरी

बा डि भि पर्नु भनेको

स्वर्ग जानु झै हो ।

र, त

बा को जिबनभरको कमाइ प्रसाद बनाएर

आमाका आशुको भेटी पोको पारेर

पुग्नु छ एम्बेसी नामको मन्दिर

दर्शन गर्नु छ खैरा देवताहरुलाई

दाम राखेर ढोग्नु छ तिनका पाउमा

र भन्नु छ

हे ! बिधाता मलाई तिम्रो स्वर्ग पठाइदेउ न

म अमेरिका पुगेर देश भुल्ने छैन बा

मैले किनीसकेको छु

भातगाउले कालो टोपी

खादीको दौरा सुरुवाल

सिरुपाते खुकुरी

राष्ट्रिय झन्डा

हो,

यही लगाएर खिच्नेछु एउटा फोटो

अनी दैला माथि नागको फोटो टासे झै

टासिदिनेछु फेसबुकको भित्तामा

अनी ,गज्जवको राष्ट्रबादी बनिरहने छु म

नेपाली कविता – धनको माया मनको माया

मनभित्र लेखेको माया, सागर जस्तै अमर हुन्छ

धनभित्र देखेको माया, हिउँद लाग्छ बगर बन्छ |

मनको माया देख्छ सधै, मुटु बीचको न्याय निसाफ

धनको मायाँ लेख्छ सधै, जोड घटाउ हिसाब किताब

मनको माया छर्छ हरदिन, खुसियाली अंगअंग

धनको मायाँ भर्छ एकछिन, बासनाको कडा रंग |

मनको माया फैली जान्छ, दूबो बन्छ काँस बन्छ

धनको माया ओइली जान्छ, घाँस हुन्छ नांस हुन्छ

मनको माया अर्थ बोक्छ, जीवन ज्योती जलाउँछ

धनको माया स्वार्थ रोप्छ, नमीठो भूल फलाउँछ |